Rozwój dziecka jest zaprogramowany genetycznie i polega na realizacji zakodowanych wzorców.
  W 1 roku życia kształtuje się schemat ciała na bazie wrodzonego uwarunkowanego genetycznie programu rozwoju ruchowego.

Rozwój ruchowy niemowlęcia w pozycji na plecach:

  0-6 tygodni

Noworodek prezentuje zmienną asymetrię, nieutrwaloną co do strony tzn.:

• głowa zwrócona jest w jedną stronę, a bok po tej stronie jest dłuższy, po obrocie główki w drugą stronę zmienia się też wydłużenie boku (dłuższy bok po stronie twarzy),
• ręce są zgięte, zaciśnięte w piąstki ze schowanymi kciukami
• występuje również "odruch Moro" charakteryzujący się gwałtownym wyrzutem rączek w bok z charakterystycznym niepokojem. Jest to reakcja na bodziec dotykowy, słuchowy lub świetlny.

  2 miesiące
W leżeniu na plecach niemowlę potrafi zbliżyć obie rączki w linii środkowej ciała i utrzymać na wysokości wzroku - to jest koordynacja ręka-ręka. Dziecko zaczyna kształtować sobie linię środkową przez to schemat własnego ciała.

  3-mesiące
Dziecko osiąga symetrię ciała. Dochodzi do wyprostu kręgosłupa, w pozycji na plecach, leży stabilnie, plecy przylegają do podłoża. Dłonie są otwarte, często łączy je w linii środkowej ciała, a kończyny dolne podnosi w górę tak, że podudzie utrzymuje równolegle do podłoża.

  4-5 miesięcy
niemowlę zaczyna dotykać dłońmi kolan, brzucha, przekracza ręką linię środkową ciała i podąża za zabawką z prawej na lewą stronę i odwrotnie, to daje początek obrotowi na bok. Po 5 m-cu potrafi dotykać rączkami kolan, podudzi i chwytać zabawkę w linii środkowej ciała.

  6 miesięcy
Dziecko obraca się z pleców na brzuch w obie strony. Bawi się przekładając zabawkę z ręki do ręki.

  7,5 miesiąca
Potrafi chwytać stopy i wkładać je do buzi.


Rozwój ruchowy niemowlęcia w pozycji na brzuchu:

  0-6 tygodni
Noworodek leżąc na brzuchu opiera główkę na jednym policzku a główka jest lekko odgięta do tyłu. Rączki są zaciśnięte
w piąstki. Dziecko opiera się na nadgarstkach, mostku i zgiętych kolanach. Kończyny górne i dolne są zgięte we wszystkich stawach a biodra i brzuszek unoszą się lekko nad podłoże. Noworodek potrafi odwrócić głowę z boku na bok nisko nad podłożem. Około 6 tygodnia dziecko jest w stanie wysunąć przedramiona do przodu ( tak, że środek przedramienia leży pod stawem barkowym). Dzięki temu może unieść wyżej głowę. Jest to też związane z zainteresowaniem dziecka zabawką i umiejętnością dłuższego ufiksowania na niej wzroku. Dziecko w tym okresie wysuwa też kciuki z dłoni.

  3 miesiące
U niemowlęcia dochodzi do fizjologicznego wyprostu kręgosłupa co umożliwia swobodniejsze obroty głowy podczas gdy dziecko pozostaje w symetrii. Dziecko podpiera się już na całych przedramionach a łokcie wysunięte są tuż przed barki-jest to symetryczny podpór na przedramionach. Dłonie są otwarte, a brzuszek oparty jest w okolicach spojenia łonowego, nóżki są bardziej wyprostowane.

  4,5 miesiąca
Niemowlę potrafi wyciągnąć jedną rączkę do zabawki podpierając się na przeciwnym łokciu i przeciwległym kolanie nie tracąc przez to równowagi.

  5 miesięcy
Niemowlę demonstruje tzw. "pływanie", czyli unosząc głowę odrywa i unosi nad podłożę rączki i nóżki po czym na krótko podpiera się na rękach.

  6 miesięcy
Dziecko umie podeprzeć się na otwartych dłoniach, rączki są wyprostowane w łokciach a brzuszek uniesiony nad podłoże podpierając się na udach. Pod koniec 6 miesiąca niemowlę potrafi obrócić się na plecy

  7-8 miesięcy
U niemowlęcia może wystąpić lokomocja typu "foczenie" tzn. leżąc na brzuszku przy pomocy kończyn górnych, które naprzemiennie przesuwa
do przodu, dziecko przemieszcza się do przodu ciągnąc tułów i luźne nogi. Dziecko próbuje też przyjmować pozycję czworaczą w której na początku zaczyna się "huśtać". Potrafi również podczas obrotów zatrzymać obrót na boku podpierając się na przedramieniu- jest to tzw. siad boczny, a następnie umie podeprzeć się na wyprostowanej rączce 
i siedząc na jednym pośladku prezentuje siad skośny. Pojawia się chwyt pęsetowy- czyli chwyt kciukiem i palcem wskazującym drobnych przedmiotów.

  8-9 miesięcy
Dziecko uczy się trzech nowych czynności- czworakowanie, siadanie i wstawanie, a pojawiają sie one w bardzo krótkim odstępie czasu. Wstawanie odbywa się poprzez t.zw. "ciągnięcie się w górę" gdzie dziecko z pozycji czworaczej opiera sie rączkami np. na meblu ustawiając jedną nóżkę do przodu a na drugiej jest oparte na zgiętym kolanie. Przenosząc ciężar ciała podciąga się w górę. W ciągu 4 tygodni dojrzewają umiejętności czworakowania i siadu prostego.

 10-12 miesięcy
Zaczyna pierwsze próby chodzenia do boku- dziecko opierając się rączkami o meble lub ścianę zaczyna przemieszczać się do boku.

  12-13 miesięcy
Wykonuje pierwsze samodzielne kroki. Na początku przemieszcza się na bardzo małych odległościach "od mebla do mebla" nie potrafi sie swobodnie zatrzymać albo zmienić kierunku. 

  13,5 miesiąca - 18 miesięcy
Chód się doskonali. Dziecko potrafi w dowolnym momencie się zatrzymać, zmienić kierunek oraz tempo chodu. Umie także wstawać bez przytrzymywania się.



  Co powinno zaniepokoić w pozycji na plecach ?

• - stałe lub bardzo częste układanie głowy na jednym policzku, twarz zwrócona ciągle w jedna stronę
  (to powoduje spłaszczenie potylicy po jednej stronie i przez to zniekształcenie czaszki. Widoczna jest też asymetria w obrębie policzków)
• - asymetria ułożenia widoczna na tułowiu
• - odginanie główki do tyłu
• - prężenie ciała, wyginanie tułowia do tyłu
• - prężenie nóżek, krzyżowanie nóżek bądź ułożenie w pozycji " żabki"
• - mocne zaciśnięcie piąstek po 6 tyg. życia
• - drżenie kończyn
• - nadmierny spokój niemowlęcia (brak zainteresowania twarzą ludzką, zabawką, brak wodzenia wzrokiem za przedmiotem po 2 miesiącu życia)

Co powinno zaniepokoić w pozycji na brzuchu ?

• - brak unoszenia główki, tendencja do układania główki na jedną stronę
• - unoszenie głowy bez podpierania na rękach
• - niechęć dziecka do leżenia na brzuchu
• - silne zaciskanie piąstek po 6 tyg. życia
• - asymetria w ustawieniu głowy i tułowia
• - prężenie nóżek, krzyżowanie nóżek bądź ułożenie w pozycji " żabki"